Kitaplar, Fikirler ve Yolcular

Mehmet SEZER

Eğitim-Bir-Sen Adana Şubemizin 6 yıldır sürdürdüğü “Kitap Okumaya V/Aktimiz Var” adlı kültür etkinliğimizde her ay bir kitabı okuyup arkadaşlarımızla birlikte o kitabın tahlilini yapmaktayız. Bu dönemde uygulayıp hayata geçirmek istediğimi önemli bir karar aldık. İlgili bu etkinliğimize katılamayan, özellikle de şehir dışındaki üyelerimiz ve kitap dostları için okuduğumuz her kitabın kendisi üzerine olan kritiğimizi yazıya döküp internet sayfamızdan paylaşacağız. Böylece daha önceden okumaya başladığımızı ilan ettiğimiz kitabı okuyan üyelerimize de düşüncelerimizi ulaştırmış olacağız. Bu kapsamda 2023 yılında okuyup değerlendirmesini yaptığımız ilk kitap olan, ünlü Rus yazar Dostoyevski’nin bugün bir dünya klasiği hâline gelmiş olan “Suç ve Ceza” isimli kitabıyla ilgili düşüncelerimizi yazıya döktük.

İstifade edebilmeleri dileğiyle hülasâmızı kitap dostlarının ilgisine sunuyoruz.

Kitap okumaya dair binlerce yazı yazılmıştır bugüne dek. Ancak sayının çokluğu ne kitap okumaktan alıkoyar bizi ne de bu konuda yazmaktan… Okudukça ve yazdıkça bereketlenir çünkü dünyamız.

Kitap okumak bir yolculuktur. Bazen tek başımıza çıktığımız, bazen yol arkadaşlarımızın olduğu, uzun ve macera dolu bir yolculuk. Bitmeyen bir serüvendir. Bilgiyle akitleşmek ve “anlamaya” vakit ayırmaktır. Bizim kitap okumaya dair aktimiz de vaktimiz de vardır elhamdülillah. Bu sözle yola çıkalı altı yıl olmuş. Altı yıldır vakit ayırarak, akdimize sâdık kalarak bu yola devam ediyoruz.

Kitaplar rotamız, beraber kitap okuduğumuz arkadaşlar ise yoldaşımızdır bu yolculukta. Her kitap sonrası yaptığımız değerlendirmeler ise azığımız. Zihnimizi, kalbimizi, ruhumuzu doyuran fikir azıklarımız. Kitabı bir defa okuyarak gittiğimiz kritikten bin defa okumuş olarak ayrılıyoruz. Her birimizin kitaptan çıkardığı hazine değerindeki fikirleri, duyguları, düşünceleri kendi okumamıza ekliyoruz. Bir azıkla oturduğumuz sofradan bin bir azıkla nimetlenerek kalkıyoruz. Sadece fikirler değil aslında kazancımız. Ortamın ruhu, enerjisi, şifâsı da siniyor üstümüze. Zihnen kuş gibi hafif ancak kurşun gibi ağır sorumluluklarla ayrılıyoruz her defasında.

En son 36. kitabımız için oturduk aynı masanın etrafına. Rus edebiyatının en meşhur yazarının en meşhur eserini inceledik. Dostoyevski’nin Suç ve Ceza’sını… Hepimiz hayatlarımızın farklı evrelerinde bu eseri okumuştuk aslında, ancak şimdi hep birlikte yeniden okumanın verdiği heyecan bambaşka. Birbirimizi görür görmez soran gözlerle baktık. Nasıldı bu seferki okumamız? Öncekinden farklı olarak neler gördük, neler dikkatimizi çekti? Ne çıkardık bu okumadan? Ne kattık heybemize? Konuşmaya başlayınca öyle bereketlendi ki konu, soframız şenlendi. Yalnızlıktan buhrana girmiş gençleri de konuştuk, mantığımızın esir aldığı vicdanı da. Suçun analizini de ele aldık, cezanın gerekliliğini de. Yazarın kendi dönemini mükemmel betimlemesinden, fakirlik ile sefillik arasındaki ince çizgiye; üstün insan ile basit insan ayrımından, merhamet ile suç işleme arasındaki bağa kadar ince eleyip sık dokuduk. Kimimizin rüyasına kadar girdiğinden dem vurduk, kimimiz “Raskolnikov Sendromu”na kadar genişletti mevzuyu. Hattâ bir ara kitabın içine girip karakterin evini dahi temizlemek istedik. Biraz güldük çokça düşündük. Bu kitabın neden hiç değer kaybetmediğini konuşurken ‘İnsanlık var olduğu sürece suç ve ceza da var olacak. O sebeple bu kitap güncelliğini asla yitirmeyecek’ diyerek noktayı koyduk.

37. kitabımıza karar verip yola kaldığımız yerden devam ediyoruz. Bu yolculuğun uzun sürmesini temenni ediyoruz. Akdimize vefa göstererek vaktimizi bu yola hibe ediyoruz. Rabbimizden yolumuzu bereketlendirmesini niyaz ediyorken aklımızdan hiç çıkarmamamız gereken ve nefis tespitleri ihtiva eden kıymetli bir pasajı da ilginize sunmak istiyorum.

“Özgün zekâ, okumayı kendi kişisel işleyişine bağlı kılmayı bilir. Okuma, onun için eğlencelerin en soylusundan, özellikle en soylulaştırıcısından başka şey değildir, çünkü sadece okuma ve bilme yoluyla zihin “en görgülü hali”ne kavuşur. Duyarlığımızın ve zekâmızın gücünü ancak kendi içimizde, ruhsal yaşamımızın derinliklerinde geliştirebiliriz. Ama bizim zihinlerimizin “görgüsünün” eğitilişi öteki okumuş zihinlerle ilişki içinde olur.”[1]

Hepimize hayırlı yolculuklar dilerim.